Piękna jest radość w Święta, ciepłe są myśli o bliskich,

Niech pokój, miłość i szczęście otoczy dzisiaj nas wszystkich!

Dziękuję za wspólny 2009 rok i życzę wszystkich dobrego w 2010.

- Bogusław Feliszek

Zobacz świąteczne życzenia video.

1. Premier Donald Tusk za wypowiedź: "Ja się nie palę do fotela prezydenckiego." - Gazeta Wyborcza, 9.03.2009.

2. Marek Suski, rzecznik dyscypliny PiS, za wypowiedź: "Ja się deratyzacją nie zajmuję. Nie wiem, gdzie są szczury, ale na pewno nie w PiS." - 3.04.2009.

3. Ewa Kopacz, minister zdrowia, za wypowiedź: "W Polsce nic złego się nie wydarzyło." o zagrożeniu pandemią świńskiej grypy - TVP INFO, 11.06.2009.

4. Michał Kamiński, eurodeputowany PiS, za wypowiedź: "Nie jestem antysemitą." - Dziennik, 25.07.2009.

5. Wojciech Dąbrowski, były szef Agencji Rozwoju Przemysłu za wypowiedź: "Nie było żadnej korupcji, żadnej ingerencji urzędników w postępowaniu dotyczącym sprzedaży składników majątku stoczni w Gdyni i Szczecinie." - 12.10.2009.

1. Wierzę, że public relations przydaje się temu, kto tego potrzebuje.

2. Wierzę, że nie można się nie komunikować.

3. Wierzę, że kiedy nie wiem dlaczego zabieram głos, to nie wiem co mówię.

4. Wierzę, że ważne są tylko te słowa, które ludzie słyszą, nie te, które mówię; kiedy czuję, że moje słowa nie zostały dobrze zrozumiane, to prawdopodobnie tak właśnie jest.

5. Wierzę, że należy reagować na znaczenie słów - nie na same słowa.

6. Wierzę, że trzeba mówić tak jakbym miał rację i słuchać tak jakbym się mylił - to pomaga wzmocnić siłę własnych argumentów, szczególnie tych, które nie cieszą się wielkim posłuchem.

7. Wierzę, że czasem muszę się wypowiedzieć kiedy nie chcę i czasem nie muszę kiedy chcę.

8. Wierzę, że udzielanie mądrych i inteligentnych odpowiedzi jest bardzo ważne, ale jeszcze ważniejsze jest słuchanie co mówią inni oraz zadawanie mądrych i inteligentnych pytań.

9. Wierzę, że można wpływać na innych ludzi - ich myśli, uczucia, nastawienia i zachowania - lub zrezygnować z tego wpływu, ale nie można mieć obydwu tych rzeczy jednocześnie.

10. Wierzę, że należy wystrzegać się nadętych bufonów, gdyż nie tylko pogarszają moje samopoczucie, ale co gorsza - zwiększają ryzyko, że zacznę zachowywać się podobnie.

11. Wierzę, że najlepszym sprawdzianem cudzego charakteru jest obserwacja jak ktoś traktuje ludzi słabszych.

12. Wierzę, że najlepsze pytanie sprawdzające charakter organizacji brzmi: "Co się dzieje kiedy ktoś się pomyli?"

13. Wierzę, że sekretem lepszej komunikacji jest doskonalenie charakteru i sekretem doskonalenia charakteru jest lepsza komunikacja.

14. Wierzę, że najlepsi pracownicy i organizacje mają odwagę działać w kryzysie na podstawie tego, co wiedzą w danym momencie i pokorę zmieniać kurs działania kiedy znajdą lepsze informacje.

15. Wierzę, że wszyscy ludzie działają zgodnie z tym, co postrzegają jako swój najlepszy interes; niektórzy mówią o tym otwarcie, inni skrycie - tylko nieliczni potrafią patrzeć na swoje interesy strategicznie.

16. Wierzę, że każdy problem ma co najmniej dwa rozwiązania; w brzydocie jest zawsze trochę piękna i w pięknie znajduje się odrobina brzydoty.

17. Wierzę, że pogoń za magicznymi rozwiązaniami i przełomowymi ideami jest przeceniana, a mistrzowskie opanowanie rzeczy sprawdzonych i oczywistych jest niedoceniane.

18. Wierzę, że w dłuższej perspektywie wszystko kiedyś wraca i nie dzieje się to za sprawą Boga, ale dlatego, że nikt nie jest wolny od konsekwencji swoich czynów.

19. Wierzę, że można doprowadzić spragnionego konia do wodopoju, ale nie można zmusić go do picia - pomóc można tylko tym, którzy sami sobie chcą pomóc. Każdy jest odpowiedzialny za swoje czyny i wcale to nie znaczy, że nie należy pomagać innym - trzeba tylko mieć pewność, że nie jest to strata czasu.

20. Wierzę, że nikt w głębi serca nie chce być milionerem, natomiast każdy chciałby doświadczyć czegoś co warte jest co najmniej milion.

21. Wierzę, że klienci są jak jabłka na drzewie - najlepsi są na samym szczycie. Agencje public relations nie sięgają po nich z lenistwa i obawy przed bolesnym upadkiem; wybierają dojrzałe owoce, które same spadły na ziemię. Jabłka na szczycie myślą, że jest z nimi coś nie tak i nikt ich nie chce, więc pokornie czekają aż ktoś je zerwie.

1. Jaką funkcję będą pełnić firmowe przeprosiny; co mają "załatwić"?

2. Czy firma ma rację? Jeżeli tak, czy przeprosiny służą jej interesom?

3. Czy firma nie ma racji? Jeśli tak, czy przeprosiny mogą zakończyć jej kłopoty?

4. Kto najwięcej skorzysta na przeprosinach - poszkodowany, firma, branża, konkurencja?

5. Dlaczego przeprosiny są ważne w tej sytuacji? Jakie racje za nimi stoją: strategiczne, taktyczne, moralne?

6. Co się stanie kiedy firma przeprosi publicznie?

7. Czy przeprosiny zadowolą pokrzywdzonych i przyśpieszą zawarcie ugody?

8. Czy przeprosiny rozsierdzą opozycję?

9. Czy przeprosiny wywołają skutki prawne?

10. Co się stanie jeżeli firma nie przeprosi? Czy czas sprzyja firmie czy poszkodowanym? Czy problem może sam się rozwiązać bez przeprosin? Czy odmowa przeprosin (lub ociąganie się z nimi) pogorszy sytuację?

1. Zastanów się przez chwilę na czym polega Twoja wina i co zrobiłeś złego; potem pomyśl jeszcze raz na czym na pewno polega Twoja wina i co na pewno zrobiłeś złego.

2. Używaj zrozumiałych i dokładnych słów do opisu swoich myśli i uczuć.

3. Używaj słów, które pokażą, że rozumiesz uczucia poszkodowanego i wiesz dlaczego jest rozgniewany.

4. Bardzo dokładnie opisz swój błąd i jasno powiedz za co czujesz się odpowiedzialny; nie pomniejszaj swojej winy i udziału w występku.

5. Nie rozpoczynaj przeprosin od słów, "Nie wiem w czym zawiniliśmy, ale ponieważ wszyscy nas krytykują..."

6. Pokaż w przeprosinach, że rozumiesz nie tylko to dlaczego źle postąpiłeś, ale także jak dużą wyrządziłeś szkodę. "Wiemy ile wywołaliśmy szkód i cierpienia" nie brzmi tak samo jak "Wiemy jak bardzo dotknięci i rozgniewani czują się wszyscy, którym wyrządziliśmy tyle szkód i cierpienia." Ta druga wersja bardziej przekonuje o wzięciu pełnej odpowiedzialności.

7. Jasno i prostymi słowami poproś o wybaczenie, ale pod żadnym pozorem nie oczekuj go ani nie próbuj go wymusić.

8. Zastanów się jak długie mają być przeprosiny (ile słów?). Ich długość zwykle powinna być proporcjonalna do wielkości, złożoności i skutków występku. Zbyt długie przeprosiny wcale nie muszą być bardziej skuteczne.

9. Bądź przygotowany na to, że przeprosiny nie będą przyjęte; powiedz, że jesteś na to przygotowany i uszanujesz taką decyzję - bądź cierpliwy i czekaj.

10. Przyznając się do błędu daj jasno do zrozumienia, że wiesz o WSZYSTKICH konsekwencjach i wyrządzonych szkodach: osobistych, emocjonalnych, finansowych, biznesowych, itp.

11. Upewnij się, że osoba lub firma, którą zamierzasz przeprosić odczuwa potrzebę takich przeprosin.

12. Zastanów się przez chwilę (a po chwili - jeszcze raz) kiedy i w jakiej formie wyrazić przeprosiny.

13. Powiedz "Przepraszam za manipulowanie cenami cementu," nie "Przepraszam jeżeli sądzicie, że manipulowaliśmy cenami cementu." Warunkowe przeprosiny ("jeżeli") to tylko spekulacja, bardziej lub mniej realna, ale tylko spekulacja. Słowa są niezwykle ważne. "Przepraszam za to, że Ciebie obraziłem" brzmi o lepiej niż "Przepraszam jeżeli moje słowa zabrzmiały obraźliwe." "Przepraszam za to, że Cię zraniłem" nie jest takie mocne jak "Przepraszam, że nazwałem Cię kretynem."

14. W tekście przeprosin nie ma miejsca na słowo "ale".

15. Przepraszając NIGDY nie usprawiedliwiaj swoich czynów.

16. Przyznając się do występku nazwij go imieniu (kłamstwo to kłamstwo, kradzież to kradzież, zmowa kartelowa to zmowa kartelowa).

17. Powiedz jaką karę jesteś gotowy ponieść jako firma oraz przedstaw plan naprawy i wyrównania szkód. Jeżeli nie wiesz co robić, zapytaj poszkodowanego jak naprawić błąd.

18. Wybierz właściwą osobę do przeprosin.

19. Przygotowując słowne przeprosiny unikaj zachowań, które mogą być błędnie interpretowane jako nieszczerość: niestosowne żarty, przewracanie oczami, brak kontaktu wzrokowego, nerwowe kręcenie się, itp.

20. Bądź przygotowany na bardzo negatywną i emocjonalną reakcję zaraz po przeprosinach. Na przykład, przygotuj odpowiedź na słowa, "Banda złodziei! Już my się z wami policzymy!", albo "Miłe słowa, ale trochę spóźnione", albo "To nie pierwszy raz. Już nikt nigdy wam nie zaufa", albo "Skąd mam pewność, że to się nie powtórzy?" Takie reakcje wcale nie muszą oznaczać odrzucenia przeprosin - pokazują tylko negatywne emocje i też trzeba umieć sobie z nimi poradzić.

21. Kiedy już przeprosisz nie mów, "Przecież już przeprosiliśmy, więc czego jeszcze od nas chcecie?" Prawdopodobnie poszkodowani oczekuję czegoś więcej; wróć do tekstu przeprosin i zastanów się czego w nich brakuje.

1. Nie rozumieliśmy roli pracowników. 60-70 procent zmian nie udała się nie z powodu błędnej strategii, ale ze względu na "czynnik ludzki." Zmiana to nie jest proces techniczno-inżynieryjny, ale przede wszystkim ludzki, bo ludzi dotyczy w pierwszej kolejności i właśnie ludzie jej dokonują.

Wniosek: Organizacje się nie zmieniają - zmieniają się ludzie (albo nie). Kiedy pracownicy nie ufają kierownictwu, nie dzielą z nim wizji rozwoju firmy, nie widzą powodu, żeby angażować się w zmianę i są wykluczeni z procesu planowania, zmiana nie może się powieść - bez względu jak genialna strategia za nią stoi.

2. Wydawało nam się że wszyscy pracownicy będą zachowywać się tak samo.

Wniosek: Część pracowników jest z natury charakteru bardziej otwarta na zmiany. Należy szybko dotrzeć do tych osób i szukać w nich sojuszników. Warto opracować profile zawodowe i charakterologiczne takich ludzi, aby z większym powodzeniem wprowadzać zmiany w przyszłości.

3. Traktowaliśmy transformację jako wydarzenie, a nie mentalny, fizyczny i emocjonalny proces. Brakowało nam emocjonalnej inteligencji i nie umieliśmy sobie poradzić z emocjonalnymi elementami głębokiej i poważnej zmiany.

Wniosek: Liderzy zmian muszą mieć wysoki iloraz emocjonalnej inteligencji. W procesie transformacji jest pięć etapów: odrzucenie, opór, wybór, akceptacja i zaangażowanie. Każdy etap potrzebuje innej metody zarządzania emocjami, nastawieniami i reakcjami.

W organizacjach otwartych na zmiany brak poczucia stabilności uważany się za stan pozytywny i naturalny, a dzień bez zmiany jest dniem straconym. Stąd pytanie: "Czy nadal widzisz w zmianie 'jednorazowe wydarzenie' czy stały proces i komponent organizacyjnego sukcesu?"

4. Przedstawialiśmy zmianę jako "jedyną odpowiedź" na wyzwania przyszłości. Kiedy ogłaszaliśmy program zmian, pracownicy odnosili się do nich sceptycznie i z nieufnością.

Wniosek: Nie ma jedynej słusznej drogi. Nikt nie jest w stanie przewidzieć i kontrolować zachowania globalnych rynków, naciski społeczne, decyzje rządowe i reakcje klientów. Musimy natomiast - i możemy - przygotować pracowników do błyskawicznego reagowania na zmiany zewnętrzne, korygować w biegu strategię, śledzić wypadki i być wyczulonym na sygnały, które informują o potrzebie zmian.

5. Bardzo oszczędnie gospodarowaliśmy... szczerością. Pod hasłem "ochrony ludzi i tylko dla ich dobra" pokazywaliśmy wyłącznie dobre aspekty planowanej zmiany. Im więcej cukru sypaliśmy do herbaty, z tym większym niesmakiem potem ją piliśmy.

Wniosek: Mów o dobrych i złych stronach zmiany - pracownicy tego nie tylko oczekują, ale nawet żądają. Nie wszyscy docenią brutalną prawdę, ale nikt nie wybaczy niedomówień, kłamstwa, manipulacji.

6. Nie udało się "przygotować gruntu" pod zmianę. Zbyt często zmianę ogłaszano w próżni, bez wyjaśnienia czemu ma służyć i jak się ma do aktualnej wizji organizacji.

Wniosek: Przygotowując pracowników do transformacji musimy dostarczyć im ważnych i najnowszych informacji o zmianach demograficznych, globalnych, ekonomicznych, technologicznych i trendach branżowych. Ludzie muszą znać, rozumieć i akceptować wizję, misję, cele i strategię swej firmy - muszą rozumieć finansowe realia i to jak ich działania wpływają na te realia.

7. Próbowaliśmy zarządzać głęboką i szeroką transformacją tak samo jak stopniowymi i płytkimi zmianami.

Wniosek: Zmiana stopniowa - ciągła i systematyczna poprawa - jest linearna, przewidywalna, logiczna i opiera się na postępie wywołanym wcześniejszymi doświadczeniami. Głęboka transformacja w niczym nie przypomina zmiany "na raty".

Transformacja to całkowite przedefiniowanie tego kim jesteśmy i co robimy - często jest nieprzewidywalna (bo wynika z zaskakujących zewnętrznych okoliczności), nielogiczna (wymaga od ludzi zmiany kiedy wszystko jeszcze układa się dobrze) i co najważniejsze w zmianie transformacyjnej - wczorajszy sukces nie gwarantuje powodzenia w przyszłości.

8. Kiedy wprowadzaliśmy zmiany mówiliśmy tylko o tym, czego już nie będzie i zapominaliśmy o wynegocjowaniu tego, co nowego pojawi się w relacjach pracodawca-pracownik. W efekcie ludzie wiedzieli co tracą, ale mieli pojęcia co pojawi się w nowym układzie.

Wniosek: Zaangażowanie pracowników jest kluczowe we wprowadzaniu zmian. W nowym kontrakcie należy zerwać z paternalistycznym podejściem i zastąpić je układem partnerskim. Taka współpraca musi być świadoma, prawdziwa i dawać wzajemnie akceptowane korzyści.

9. Wydawało nam się, że do komunikacji zmiany wystarczą tylko oficjalne kanały. Komunikacja to nie tylko to, co jest wydrukowane w firmowym biuletynie lub intranecie. Na zachowanie pracowników oficjalne "tradycyjne" komunikaty wpływają tylko w 10 procentach; 45 procent reakcji daje (wymusza?) organizacyjna struktura (kary i nagrody) i drugie 45 procent zachowanie kierownictwa (przykład osobisty).

Wniosek: Komunikacyjna strategia, która nie jest zgodna z systemem organizacyjnym i zachowaniem kierownictwa jest pozbawiona wartości. Innymi słowy - Twoje zachowanie na korytarzu jest ważniejsze od słów jakie wypowiadasz na zebraniu.

10. Nie docenialiśmy siły ludzkiego potencjału. Ten błąd był najbardziej bolesny.

Wniosek: Miej zaufanie do inteligencji, umiejętności i kreatywności swoich pracowników - i ludzie Cię pozytywnie zaskoczą; nawet ci na najniższych szczeblach organizacyjnej drabiny - jeżeli są zatrudnieni zgodnie ze swymi kwalifikacjami - lubią czuć się odpowiedzialni za swoją pracę i pomogą wprowadzić zmianę.

Public relations w dużym stopniu polega na realizowaniu oczekiwań klienta. Nie wszystkie produkty i usługi mają szansę pozytywnie zaistnieć na pierwszych stronach gazet; niektóre zaciekawią tylko niszowe wydawnictwa, inne wchodzą na nasycony rynek.

Większość agencji obawia się, że kiedy powie prawdę klientowi o szansach jego produktu lub usługi, to pójdzie tam, gdzie mu obiecają więcej; zachowują się więc jak zdesperowany amant na pierwszej randce, a nie jak ktoś kto myśli o poważnym związku. Czy agencja PR powiedziała Ci kiedyś coś krytycznego o Twoim produkcie?

W czasie pierwszego spotkania i prezentacji oferty będą z Tobą rozmawiać najważniejsze, najbardziej błyskotliwe i najbardziej doświadczone osoby w agencji. Ile razy słyszałeś, że ci sami ludzie będą na co dzień troszczyć się o Twoje interesy public relations?

W praktyce, obsługą PR Twojej firmy z ramienia agencji będzie zajmować się osoba o skromniejszym doświadczeniu i mniejszej wiedzy o tym co i jak robić.

Chcesz zlekceważyć fakt, że najprawdopodobniej ponad 90% tego "zbiorowego doświadczenia" nie jest obecnie związane z agencją (na przykład, pracuje dla konkurencji)? Albo przeszło na emeryturę? Albo pracuje na własny rachunek?

Zatrudnij najlepszą agencję na rynku PR, laureata prestiżowych nagród i wyróżnień branżowych. Jeżeli nie wyjdzie im promocja Twego produktu, grzecznie przeproszą i powiedzą, że więcej nie można było zrobić. Pieniędzy nie zwrócą. Agencja ma znakomitą reputację i solidną pozycję na rynku; nic nie jest w stanie jej osłabić. A to, że nie udało się z Tobą? No cóż, PR to trudna dziedzina i nie wszystko można przewidzieć, ale może następnym razem...

Bywa, że po podpisaniu umowy klient usłyszy, że "coś jest poza naszymi możliwościami". I co klient ma wtedy zrobić? "Nie... Nie znamy agencji, która mogłaby podołać temu zadaniu."

Coraz więcej agencji PR oferuje klientom pomoc w przygotowaniu podcastów (nagrania dźwiękowe), videocastów (nagrania filmowe) i pisaniu informacji prasowych zoptymalizowanych dla potrzeb wyszukiwarek internetowych. Bardzo dobrze pod warunkiem, że agencja dysponuje prawdziwym doświadczeniem w świecie Web 2.0.

W wirtualnej sieci jest mnóstwo blogów, które miały wykreować klienta na lidera branży dzięki umieszczeniu odsyłacza do jego bloga na pierwszej stronie wyników wyszukiwarki; pełno jest podcastów, o których mieli dyskutować klienci; wiele jest videocastów, które miały przyciągnąć media. I co? Uciekaj przed agencją, która sugeruje, że wirtualny gadżet zaspokoi Twoje potrzeby public relations.

Szczęka mi opadła kiedy pierwszy raz klient poprosił o podanie nazwisk znanych mi dziennikarzy. Popularne nazwiska z Rzeczpospolitej, Gazety Wyborczej, TVP, TVN, Polsatu, że wymienię tylko kilka, nic klientowi nie powiedzą. Dziennikarze znają wielu praktyków PR i vice-versa. I to, że ktoś się zna czy lubi, nie znaczy, że wykorzysta temat, który zainteresuje jego czytelników.

Relacje prywatne w profesjonalnym dziennikarstwie nie przekładają się na kontakty służbowe. Dużo lepiej jest znaleźć dziennikarzy, którzy zainteresują się dokładnie konkretnym tematem niż wysyłać drobnej grupie zaprzyjaźnionych dziennikarzy propozycje bez względu na ich treść.

Niekoniecznie bajeczka, jeżeli oczywiście nie nazywasz biurami mieszkań współpracowników (wolnych strzelców). Bajer polega na sugestii, że to jest rzeczywiście istotne.

Kolorowe kropki na mapie na podstronie "O nas" mają małe znaczenie, jeżeli nie prowadzisz lub nie planujesz prowadzić tam interesów. W jaki sposób zagraniczne biuro w Karaczi czy Kinszasie może służyć Twojej firmie?

Takie zdanie jest czystą blagą jeżeli agencja ogranicza się do masowej wysyłki redakcjom informacji prasowych licząc, że ktoś się tym zainteresuje.

Zapytaj agencję komu zamierza wysłać Twoją informację prasową (chodzi o redakcje, nie konkretnych dziennikarzy); mała, ale dobrze wyselekcjonowana liczba redakcji da lepsze efekty od wysyłki informacji wszystkim dziennikarzom, których zna agencja, o których słyszała lub przypuszcza, że w ogóle istnieją.

Bez wątpienia komentowanie przez klientów medialnych tematów dnia jest działaniem jak najbardziej wskazanym, ale dużo ważniejsze (i trudniejsze) jest kreowanie własnych tematów.

W rzeczy samej, eksploatowanie treści cyklu informacyjnego to skromny wycinek pracy agencji PR.

Największy bajer PR to tłumaczenie, że za każde niepowodzenie odpowiedzialny jest klient. O wiele częściej prawda jest inna: w public relations jest wielu przypadkowych i źle przygotowanych do zawodu ludzi, którzy piszą i wysyłają nudne informacje prasowe i próbują wciskać dziennikarzom przysłowiowy kit.

Jeżeli agencja PR nie powiedziała Ci na początku współpracy, że Twój produkt: 1. niczym się nie wyróżnia, 2. jest marny, 3. jest nudny, nie powinna tego mówić kiedy jej praca nie przynosi spodziewanych efektów. Kropka.

Jest tylko kilka grzechów większych od wysłania propozycji tematu gazecie, której praktyk PR nigdy nie miał w ręku. Tolerancyjny redaktor się uśmiechnie, ale mniej pozytywnie nastawiony do świata może wpaść w furię. Prosisz redaktora, żeby wyświadczył Ci "przysługę" pisząc na temat, który jest dla Ciebie ważny. A sam nie możesz zdobyć się na lekturę jego gazety? Fatalnie :-(

Przeczytaj gazetę, sięgnij do numerów archiwalnych, odwiedź witrynę WWW. Jakie rodzaje artykułów publikowane są najczęściej? Porównaj je z tym, co chcesz zaproponować. Czy jesteś w stanie sprostać tym standardom i wymaganiom?

Redaktorzy prestiżowych wydawnictw nie przepadają za artykułami, które kończą się zdaniem "...i żyli długo i szczęśliwe". Takie artykuły brzmią jak przydługie reklamy. Po co czytać o czymś co już nie jest problemem? Dlaczego ma to kogoś interesować?

Redaktorzy szukają aktualnego sporu i kontrowersji, potrzebują argumentów spierających się stron, chcą, żeby jak najwięcej działo się "na oczach" czytelników.

Nie mów czytelnikom jak mają postępować. A już na pewno nie mów jeżeli nie masz w tej dziedzinie żadnego doświadczenia. Pozwól podjąć własne decyzje.

Nie oczekuj, że ludzie zastosują się do porady, która już gdzieś jest wykorzystywana - każdy chce być pierwszy, wyjątkowy i oryginalny.

Czytelnicy wierzą, że mogą dużo nauczyć się z lektury tekstu opisującego historię porażki. "10 dni, które doprowadziły do plajty producenta sztucznych choinek tuż przed Wigilią." Artykuł opisujący krok po kroku jakie decyzje podejmowano, aby ratować się przed bankructwem będzie czytany z zapartym tchem, szczególnie kiedy napisze go prezes firmy w tarapatach. Czego go to nauczyło? Co zrobiłby inaczej? Takie artykuły są wiarygodne.

Dla kontrastu, artykułom, w których wszyscy układają świąteczne puzzle z zamkniętymi oczami w rekordowym czasie brakuje prawdziwości i odbierane są jak ukryta reklama.

Czytelnicy przepadają za artykułami, które rozpoczyna trudne strategiczne pytanie, na które pada kilka alternatywnych odpowiedzi. Problem jest omawiany z wielu stron i perspektyw - ekonomicznej, prawnej, technicznej, finansowej i... "mikołajkowej" :-).

Ludzie uwielbiają plotki, szczególnie te, w których widać osobisty punkt widzenia oparty na doświadczeniach i zakulisowych znajomościach. To właśnie doświadczenie pozwala przedstawiać przekonujące hipotezy i spekulacje.

Kto wygra wybory prezydenckie kiedy dwóch głównych kandydatów "idzie w sondażach łeb w łeb"? Jaki bożonarodzeniowy prezent da najwięcej radości? Przywołaj podobne sytuacje z przeszłości, pokaż podobieństwa i różnice, spróbuj przewidzieć rozwój wydarzeń.

Myśl jak dziennikarz; odpowiedz na pytania: kto, co, kiedy, gdzie, jak i dlaczego. Jeżeli piszesz o usługach i praktykach biznesowych, podaj konkretne nazwy; wyjaśnij kto co robi, kto tego nie robi i dlaczego tak się dzieje.

Redaktorzy drukują artykuły pisane i podpisane przez prawdziwych ludzi, wyrażających prawdziwe opinie na prawdziwe tematy; publikują komentarze indywidualnych autorów - nie "komitetów sterujących".

Kiedy redakcja otrzymuje oficjalne stanowisko firmy, branży lub instytucji traktuje to jako działanie lobbingowe i nie wydrukuje niczego bez przedstawienia racji oponentów.

Pisz tylko na tematy, w których jesteś ekspertem, gdyż za to właśnie czytelnicy cenią Twoje słowa i opinie. Jeżeli nie jesteś ekspertem, cytuj ludzi, którzy nimi są.

Idealny artykuł przedstawia intrygujący koncept lub punkt widzenia, o którym redaktor i czytelnicy nigdy wcześniej nie myśleli.

Praktycy PR często pytają redaktorów, "Powiedzcie nam co was interesuje i napiszemy o tym." To mija się z celem. Redaktorzy czekają na oryginalne propozycje; chcą świeżych pomysłów - czegoś o czym nie wie konkurencyjna gazeta. Redaktorzy chcą być miło zaskakiwani.

Wyobraź sobie, że Krzysztof Kolumb zapytałby redaktora magazynu turystycznego o czym ma napisać. Nawet za milion lat świetlnych żaden redaktor by nie powiedział, "Napisz o tym czy gdzieś jest jakiś nowy kontynent." Dlaczego? Bo tylko Kolumb miałby coś odkrywczego na ten temat do powiedzenia.

1. Dzieciak

Bycie dzieciakiem nie ma nic wspólnego z liczbą lat spędzonych w dziennikarstwie – to raczej styl pracy. Dzieciakiem może być nowy reporter w lokalnym dzienniku lub wieloletni sprawozdawca sejmowy.

Dzieciaki kochają swoich rozmówców; bez grymasów notują dokładnie wszystko, co usłyszą, na przykład, jak znakomicie radzisz sobie z wykorzystaniem europejskich środków pomocowych, szczególnie na terenach wiejskich dotkniętych strukturalnym bezrobociem. Słowo w słowo wszystko zapisują – nie odróżniają informacji od stenografii.

Dzieciaki nie są złośliwe, ale czytelnicy niestety są. Dlatego zachowaj trzeźwy umysł i nie zaprzyjaźniaj się z nimi jeżeli nie chcesz skończyć kariery w piaskownicy.

2. Gwiazda

Rozmowa z dziennikarską sławą może być niezapomnianym doświadczeniem – zawodowym, towarzyskim i osobistym. Korzystaj z wcześniej przygotowanych i przećwiczonych kluczowych przekazów i uśmiechaj się, tym szerzej, im ostrzej jesteś atakowany.

Głupia wypowiedź wygląda o wiele głupiej na pierwszej stronie "Rzeczpospolitej" niż w magazynie studenckim. Nie wahaj się powtórzyć wszystkiego kiedy asystent gwiazdy zadzwoni dzień później z prośbą o autoryzację.

Pamiętaj o szacunku. Drobna utarczka słowna z początkującym blogerem raczej nie wywoła skandalu, ale spróbuj okazać fochy Tomaszowi Lisowi lub Monice Olejnik i doczekasz się na ten temat całej książki.

3. Kobieta fatalna

Wspaniała kobieta (ale już nie nastolatka) zwraca się z prośbą o wywiad. Myślisz, że najlepiej to zrobić między dwoma drinkami. Jesteś stracony.

Nigdy nie zgadzaj się na wywiad z kobietą fatalną, bez względu na jej urok, inteligencję i długość nóg bez butów. I zapomnij o wspaniałym wrażeniu jakie możesz na niej zrobić – w butach lub bez :-)

Reporterzy "kobiety fatalne" wysysają najcenniejsze informacje z rozmówców, którzy chcą im zaimponować za wszelką cenę. To prawo nie działa w drugą stronę; możesz za to winić psychologię płci, Marsa i Wenus, prawo grawitacji, seksizm, prawo popytu i podaży.

Wiem, że i tak mnie nie posłuchasz – ulegniesz jej, sparzysz się i będziesz błagać o więcej.

4. Rzecznik zdrowego rozsądku

"To może jest głupie pytanie, ale jednak zaryzykuję, bo nie rozumiem..."

Łatwiej jest dotrzeć ze swoim komunikatem do wyspecjalizowanej grupy – trudniej do ludzi, którzy mało wiedzą o sprawie. To test tego jak bardzo możesz uprościć przekaz bez wypaczenia jej kluczowej części.

Dziennikarze to w większości bystrzy i praktyczni ludzie; wiedzą, że najinteligentniejsza osoba zawsze zadaje najprostsze i najbardziej oczywiste pytanie. Rozmawiając z "rzecznikiem zdrowego rozsądku" pamiętaj, żeby ani przez chwilę nie poczuć się troszkę... głupio.

5. Pracownik

Pracownik to reporter, który pracuje "od... do..." – od 9:00 do 17:00. Na studiach myślał o dziennikarstwie jako sztuce zbawiania świata, ale życie szybko zweryfikowało ten pogląd. Szef też trochę "pomógł". Reporter teraz chce tylko wygrać z konkurencją, skończyć tekst na czas i zarobić na rachunki.

"Reporter-pracownik" jest idealnym partnerem do współpracy. Robi swoje i nie zadaje kłopotliwych pytań. Kontakt z nim nie zakończy się serią sokratycznych pytań pokazujących światu jaki z Ciebie drań. Pomagaj mu w pracy – dziel się kontaktami, pokazuj wycinki z innych artykułów i oddzwaniaj na czas. W końcu dziennikarstwo to tylko praca, żadna misja.

6. Bloger

O Boże! Wszystko może się zdarzyć. Bloger zwykle nie ma dziennikarskiego doświadczenia, mnóstwo nieuzasadnionej pewności siebie i brak ochoty, żeby rzetelnie dokumentować temat. Blogerzy to w większości namiętni felietoniści – przed rozmową z Tobą mają już wyrobione zdanie na Twój temat i jest to najczęściej zdanie błędne :-(

Blogerzy w odróżnieniu od dziennikarzy zawodowych na wszystkim znają się najlepiej. Z drugiej strony, chętniej od profesjonalistów korzystają z poczty elektronicznej. Wywiad przez e-mail pomoże Ci sformułować i przekazać myśli dokładniej i bardziej konkretnie niż w rozmowie telefonicznej lub kontakcie osobistym.

1. Kiedy przeprosiny wyrządzą kolejne szkody.

Spóźnione przeprosiny są bardzo ryzykowne. Może być tak, że ofiara z ulgą przyjmie przeprosiny nawet po latach. Ale może się zdarzyć, że przeprosiny przypomną traumatyczne doświadczenie sprzed lat (rewiktymizacja). Jeżeli uważasz, że chcesz przeprosić bardziej z potrzeby wybaczenia sobie samej niż ze współczucia wobec poszkodowanego, nie rób tego.

2. Kiedy nie można wykluczyć sytuacji, że organizacja znowu popełni identyczny błąd.

Bądźmy dorośli. Jeżeli organizacja nie jest w stanie zmienić nagannego zachowania, to jej następne przeprosiny będą tylko wymówką bez żadnej realnej wartości.

3. Kiedy organizacja nie jest przygotowana do naprawy szkody.

Nie można samymi słowami wykupić się ze swoich błędów. Jeżeli otrzymałaś mandat jadąc pożyczonym samochodem, to wykupienie mandatu jest centralnym elementem przeprosin. Jeżeli nie stać Ciebie na zapłatę, nie stać Cię także na przeprosiny.

4. Kiedy jeszcze nie doszło do błędu.

Przeprosiny z wyprzedzeniem są nadużyciem zaufania. Istotą przeprosin jest wzięcie odpowiedzialności za to, co się stało, wyrażenie żalu i obietnica, że to się nie powtórzy. Przeprosiny nie działają jak telefoniczna karta prepaidowa - z góry płacisz za coś co dopiero zrobisz. Poza tym, w autentycznych przeprosinach liczy się to, że niewłaściwe zachowanie nie było zamierzone czy planowane; przeprosiny a priori sugerują, że błąd jest doliczony "z góry do rachunku".

5. Kiedy za błąd jest odpowiedzialny ktoś inny.

Nie ma sensu przepraszanie za cudze winy, na przykład, za stan wojenny w Polsce. Brałaś w tym udział? Mówiąc językiem prawniczym - nie ma podstawy prawnej do przeprosin. Kiedy organizacja odpowiedzialna za niecny występek odmawia przeprosin, nie masz żadnej legitymacji, aby uczynić to w jej imieniu. A co kiedy sprawcą jest Twój pracownik? Możesz oczywiście jako pracodawca przeprosić za lekkomyślność (na przykład, niedoskonałe procedury rekrutacyjne, brak właściwego nadzoru budowlanego), ale jeden dorosły nie może przepraszać za występek innego dorosłego.

1. Google Dokumenty - Oferuje aplikacje takie jak edytor tekstu, arkusze kalkulacyjne, prezentacje, które można tworzyć online i poprawiać w dowolnej chwili z dowolnego miejsca.

2. Zoho - Zestaw 16 narzędzi konkurencyjnych wobec oferty Google. Zoho pozwala nie tylko pobierać konkretne dokumenty, ale także całe foldery dzięki funkcji Zip. To - moim zdaniem - daje Zoho małą przewagę nad Google Dokumenty, ale najlepiej samodzielnie przekonać się co jest lepsze w codziennej praktyce.

3. Google Trends - Narzędzie do obserwacji ruchu, zmian i trendów w Internecie, na przykład, trendu odwiedzalności strony internetowej i trendu wyszukiwanej frazy w wyszukiwarce Google; można wpisać kilka adresów stron lub kilka fraz (także słów kluczowych) i porównać ich trendy względem siebie; wyniki można układać według języka i państwa, z którego pochodzą zapytania.

4. When is Good - Prosty sposób na organizację terminarza spotkań z wieloma uczestnikami bez wielokrotnego wysyłania sobie e-maili z potwierdzeniami.

5. You Send It - Kiedy masz do wysłania duży plik w załączniku możesz korzystając z tej usługi przesłać odbiorcom tylko odsyłacz, a plik umieścić na serwerze You Send It.

6. Zamzar - Jeżeli otrzymasz dokument, którego nie możesz otworzyć, gdyż nie masz zainstalowanej potrzebnej aplikacji, możesz go skonwertować na inny format. Nie pamiętam jak sobie przedtem bez tego radziłem!

7. Slideshare - Rewelacyjne miejsce do publikacji prezentacji, dzielenia się nimi z innymi, budowania profesjonalnego wizerunku i reputacji eksperta; także miejsce do szukania ciekawych inspiracji.

8. Toodledo - W Internecie jest mnóstwo narzędzi tworzących listy zadań, ale to jest moje ulubione. Podoba mi się funkcja grupowania zadań wokół projektu i wyznaczania priorytetów. Jeżeli masz iPhone'a, możesz go zsynchronizować z aplikacją Todo.

9. Firefox - Jeżeli znudził Ci się Internet Explorer, spróbuj Firefoxa. Najlepsza w tej przeglądarce jest pełna biblioteka dodatków od innych producentów - łatwe w instalacji pomagają dopasować funkcje do indywidualnych potrzeb.

10. Skype - Skype umożliwia darmowe rozmowy w Internecie z innymi użytkownikami tej aplikacji w dowolnym miejscu na kuli ziemskiej o dowolnej porze i bez żadnych ograniczeń czasowych; program jest bezpłatny i stale dodawane są nowe rozwiązania.

11. Powered Templates - Bogate źródło szablonów PowerPointa; większość wymaga drobnej opłaty, ale jeżeli zależy Ci na wyglądzie prezentacji (a mnie zależy), warto z tego skorzystać.

12. iStockphoto - Można tu szybko znaleźć zdjęcie na dowolny temat; jedno zdjęcie kosztuje 1 euro i nie trzeba podawać źródła.

13. Picnik - Zaskakująco prosty w obsłudze edytor zdjęć.

14. Wordpress - Najlepsza platforma do budowania blogów - to wiadomo powszechnie. Ale nie wszyscy wiedzą, że może także służyć do tworzenia łatwych w obsłudze witryn WWW.

15. Survey Monkey - Narzędzia potrzebne do stworzenia ankiet online; możesz to narzędzie wykorzystać dla klienta lub przeprowadzić badanie dla własnych potrzeb.

16. Zoomerang - Narzędzia potrzebne do stworzenia ankiet online; bezpłatne szablony ankiet marketingowych, badania satysfakcji klientów i zadowolenia pracowników.

17. Paypal - Jeżeli klient chce zapłacić kartą kredytową, ten prosty system rozwiązuje problem przyjmowania takich płatności.

18. Last.fm - Słuchasz muzyki w pracy? Last.fm katalog muzyczny z darmowymi strumieniami muzycznymi, wideo, zdjęciami, rankingami, biografiami wykonawców, koncertami, itd.

19. BLIP.fm - Na BLIP.fm jesteś didżejem i kreujesz własną stację korzystając z dostępu do milionów piosenek; to serwis społecznościowy, na którym możesz stworzyć listę ulubionych didżejów i dzielić się utworami.

20. IWatchFilm - Biblioteka filmów i programów telewizyjnych.

21. iTunes - Aby korzystać z tego serwisu nie musisz mieć iPoda lub iPhone'a - lub nawet Maca (komputer firmy Apple); cały świat podcastów praktycznie za darmo.